Heesters en bomen in je tuin kunnen lekker uit de klauwen groeien. Te gek! Ze bieden veel plek en eten aan allerlei dieren, slaan stikstof op, geven ons zuurstof. Maar je wil ze wel in toom kunnen houden als het je te gortig wordt. En je wil ze gezond houden. Hieronder vindt je de basistips voor verzorging en tips om te snoeien.
Wanneer plant je je heester of boom?
Planten doe je voordat de sapstromen weer op gang komen (lente!) op een moment dat de grond niet bevroren is. Op die manier ontwaakt de heester of boom op de juiste plek en kan ook de wortel weer groeien zonder dat je ‘m nog hoeft te verplaatsen. Zo voorkom je verhuisstress bij de plant. De beste planttijd is daardoor tussen november en half maart.
Is de grond bevroren op het moment dat je je wortelgoed krijgt? Bewaar het dan tot de ergste vorst voorbij is. Bij onze heesters en bomen krijg je bewaarinstructies.
Hoe plant je je heester of boom?
Het planten is het makkelijkst met z’n tweeën. Alleen kan ook.
- Graaf een gat dat flink wat groter is dan de wortelkluit.
- Gooi een pets water onderin (zeker een liter).
- Laat de heester/boom boven het gat bungelen, met de wortel in het gat. De bedoeling is dat de onderkant van de stam straks precies boven de grond uitkomt.
- Schuif nu rustig de aarde terug in het gat, op zo’n manier dat de wortels verspreid door de aarde komen te zitten. Dus niet een plak wortels met aarde eromheen, maar alsof de wortels zichzelf een weg hebben gebaand door de aarde die je toevoegt.
- Maak het gat dicht, zorg dat alle wortels goed zijn afgedekt.
- Druk aan. En doe een dansje rond je nieuwe heester of boom om het nieuwe leven welkom te heten!
Eerste maanden extra dorst
De eerste zomer na aanplant moet je je boom of heester extra water geven in drogere weken. De wortels zijn nog te klein om zelfstandig de diepere lagen te bereiken.
Omdat je wil dat de je boom of heester juist wortels ontwikkelt in die diepere lagen, moet je niet alleen kleine beetjes water geven waarmee alleen de toplaag van de grond water krijgt, maar moet je er juist voor zorgen dat je veel water geeft dat doordringt tot die diepere lagen.
Geef niet overdag water in de brandende zon, maar vroeg in de dag of tegen het vallen van de avond. Zo verdampt het minste water. Alles voor je nieuwe groen!
Snoeien en snoeikalender
Snoeien is met het wortelgoed dat je bij ons koopt in de eerste twee jaar na aanplant niet nodig, dan wil je juist dat je plantgoed wat groter groeit. Daarna is het aan jou: wil je er een vorm in snoeien, wil je de grootte in toom houden, zie je dode takken? Dan kun je gaan snoeien.
- Snoei niet als het in de komende 3 dagen vriest, daar kunnen de wonden niet tegen.
- Snoei met lekker scherp gereedschap, botte scharen beschadigen je jonge boompjes.
- Zorg er bij dunne takken voor dat je vlak boven de vertakking snoeit. Zorg dat het snijvlak schuin is zodat water er gemakkelijk vanaf kan lopen.
Wat de beste maand is om een boom of heester te snoeien verschilt. Hieronder zie je wat de beste maanden zijn om jouw boom of heester te kortwieken.
- Boswilg / Salix caprea : april-mei
- Egelantier / Rosa rubiginosa : maart
- Gele Kornoelje / Cornus mas: juni
- Gewone haagbeuk / Carpinus betulus : juni
- Gewone vlier / Sambucus nigra: februari-maart
- Hondsroos / Rosa canina: jan, feb en maart
- Krentenboompje / Amelanchier lamarckii: begin maart of juni
- Meidoorn / Crataegus monogyna: jan-feb
- Olijfwilg / Elaeagnus multiflori: maart
- Rode Kornoelje / Cornus sanguinea: feb-maart
- Sleedoorn / Prunus spinosa: april-mei
- Sporkehout / Frangula alnus: februari-maart
- Veldesdoorn / Acer campestre: juni tot december
- Wilde Kardinaalsmuts / Euonymus europaeus: feb-maart
- Wilde Lijsterbes / Sorbus aucuparia: dec-jan-feb
- Winterlinde / Tilia cordata: februari-maart
- Zoete Kers / Prunus avium: augustus-september
Bekijk hier een video van IVN natuureducatie met snoei-instructies.
Extra snoeitips!
Boswilg / Salix caprea
Snoeien kan direct na de bloei. De boswilg kan ook geknot worden. Knotten kan je doen als alle bladeren zijn afgevallen - dus als de sapstroom is stilgevallen tegen het einde van de herfst. Je kan blijven knotten tot de sapstroom weer opstart in het vroege voorjaar.
Egelantier / Rosa rubiginosa
Snoeien is eigenlijk niet nodig, maar mocht je deze struik te groot vinden, snoei dan in het voorjaar de takken tot 1/3 terug.
Gele Kornoelje / Cornus mas
Snoeien is eigenlijk niet nodig, maar mocht je na een aantal jaar denken: die oude takken kunnen wel een opfrisbeurt gebruiken, dan kun je snoeien in juni, na de bloei. Snoei dan de oude takken weg, zodat er ruimte komt voor frisse groei. Je kunt ook snoeien om ervoor te zorgen dat er wat meer licht in de struik valt.
Gewone haagbeuk / Carpinus betulus
Je kunt de gewone haagbeuk het beste snoeien vanaf het voorjaar tot de langste dag van het jaar (21 juni), op een bewolkte dag. Dit laatste is van belang omdat de haagbeuk anders teveel water kan verdampen door de wonden die je maakt. Indien nodig kun je nog een keer snoeien in oktober.
Gewone Vlier / Sambucus Nigra
De gewone vlier kan wel zes meter hoog worden. Als je dat niet wil, dan moet je snoeien. De beste tijd om dat te doen is in februari of maart. Je kunt je vlier terugsnoeien tot 50cm boven de grond. Wees niet bang om flink je schone snoeischaar in je vlier te zetten.
Krentenboompje / Amelanchier lamarckii
Snoeien is zeker niet elk jaar nodig. Maar als het toch nodig is, doe je dit in het najaar.
Meidoorn / Crataegus monogyna
Snoeien kan je zo vaak doen als je wilt (behalve als het vriest), maar het heeft de voorkeur dit te doen in juni, na de bloei.
Olijfwilg / Elaeagnus multiflori
Hoeft eigenlijk niet gesnoeid te worden, maar je kunt de kroon uitdunnen. Doe dat in maart, voordat de plant weer lekker op gang komt.
Rode Kornoelje / Cornus sanguinea
Wil je de groei van je rode kornoelje beperken snoei dan in maart de oudste takken uit je struik.
Sleedoorn / Prunus spinosa
Snoei na de bloei, in april - mei! Wees niet bang om hier de scherpe snoeischaar of zaag in te zetten, dit is een taaierd.
Sporkehout / Frangula alnus
Wil je de groei van je sporkehout beperken, snoei dan aan het einde van de winter, in februari of maart (als de sapstromen nog niet op gang zijn gekomen) de dikste takken terug.
Veldesdoorn / Acer campestre
Veldesdoorn laat zich makkelijk snoeien in elke vorm. Wordt daarom ook vaak als haag aangeplant. Snoeien doe je het beste van juni tot december.
Wilde Kardinaalsmuts / Euonymus europaeus
Je kunt je wilde kardinaalsmuts snoeien in februari of maart of aan het einde van de winter voordat de sapstroom weer opgang komt. Oudere takken snoei je tot de grond aan af. Nieuwere takken kun je zo kort maken als je wil. Je kunt de heester ook uitdunnen, door een aantal takken helemaal terug te snoeien.
Wilde Lijsterbes / Sorbus aucuparia
Grote snoei moet gebeuren voor het blad weer uitloopt, in de wintermaanden: december-januari-februari. Lichte snoei kan ook direct na de bloei.
Zoete Kers / Prunus avium
Je kunt de kersenboom het beste na de oogst snoeien. Dat hoef je niet superheftig te doen. De takken die niet meer vruchtdragend zijn kun je snoeien tot de boomstam. Bij andere takken laat je nog een paar centimeter staan om de kans op ziektes te verminderen.
