Duizenden kilometers aan hagen verdwenen in nog geen honderd jaar tijd. Die fantastische banen groen door het landschap die zoveel biodiversiteit huisden, bijna allemaal verdwenen. Maar natuurliefhebbers planten ze terug. Doe je mee?
Voordat er hekken waren, waren er hagen
Heras-hekwerk, prikkeldraad. Wie jonger is dan vijftig en opgroeide in Nederland heeft die ijzeren zaken waarschijnlijk vaker gezien dan hagen. Terwijl ze deels dezelfde functie hebben, maar hagen/heggen zoveel nuttiger zijn. Een hek is er om af te scheiden. Prikkeldraad om af te scheiden en zeker te weten dat levende wezens die afscheiding ook respecteren.
Hagen werden eeuwenlang aangeplant voor diezelfde zaken: om te laten zien dat een landgoed ergens ophoudt en begint. Om vee binnen of buiten te houden. Om een erfgrens tussen twee boeren te markeren. Maar met die ijzeren vervanging, verloren we een heleboel.
Een wilde haag van meidoorn, fantastisch voor biodiversiteit
Gemengde haag: fantastisch voor biodiversiteit
Hagen waren eigenlijk altijd gemengd: meerdere soorten door elkaar. Vroege bloeiers, late bloeiers. Soorten die groen blijven in de winter en niet. In een haag die vee binnen moet houden ook altijd wat doornige types zoals meidoorn of sleedoorn.
De hagen, soms honderden meters lang, voedden en huisden allerlei leven. Bijen, vlinders en andere nectarslurpers konden er hun voeding vinden en zich er voortplanten. Zeker in doornige hagen vonden vogeltjes zoals merels en mezen dekking en een plek om nestjes te maken. En vergeet de egels niet!
Een gemengde haag op de tuinderij van compostmakers Bodemliefde
Hoopheggen: burgerinitiatief dat heggen terugbrengt in het landschap
Al sinds 2019 zet Stichting Hoopheggen zich in voor het terugbrengen van heggen in het Nederlandse landschap. Eind 2023 was er door vrijwilligers al 40.875 meter aan haag aangeplant, met maar liefst 20.000 meter aan nieuwe aanplant op de planning voor winter en voorjaar '24. Hoopheggen werd opgezet door Jantine Schinkelshoek die zegt,
waar is een haag eigenlijk niet goed voor?
Want naast nut voor biodiversiteit en afscheiding, kunnen hagen dienen als voedselbron voor mens en vee (al horen wij mens natuurlijk ook gewoon bij het vernuftige web van biodiversiteit, al vergeten we dat met regelmaat).
Stichting Hoopheggen legt met vrijwilligers heggen aan vanaf 200 meter bij boeren, bij particulieren, bij iedereen die zelf de helft van de kosten wil dekken en belooft goed voor de heggen te zorgen. Meehelpen met een plantdag? Hier zie je wanneer er waar een plantdag is. Instant voldoening!
Vrijwilligers van Stichting Hoopheggen planten hagen aan
Vogelbescherming: plant een haag in de tuin!
Hagen/heggen zijn niet alleen verdrongen door hekken en prikkeldraad. Ook schuttingen hebben nogal wat meters haagse biodiversiteit verdrongen. In het najaar van '23 kwam de Vogelbescherming met het alarmerende nieuws: er zijn steeds minder struikbroeders in de stad.
"Typische soorten voor tuinen, parken, struwelen en struiken zijn merels, zanglijsters, staartmezen, groenlingen en fitissen," stelt de Vogelbescherming.
"De laatste drie soorten gaan het sterkst achteruit: met 5%, of meer per jaar. Dit zijn typisch vogels die graag hun nest bouwen in struiken – of in het geval van fitis op de grond – en hun voedsel zoeken in een groene omgeving. De sterke afname van juist deze vogels die afhankelijk zijn van struiken, parken en tuinen impliceert dat het oppervlakte, of de kwaliteit van hun leefomgeving is afgenomen."
Die verdraaide schuttingen!
Door het aanplanten van dichte struiken, of een schutting te laten begroeien met klimop, kunnen soorten als staartmees en groenling weer een plek vinden in dorpen en steden.
Doe mee, plant een wilde haag in je tuin!
Ruim 3 kilometer aan wilde haag geplant in onze tuinen
Sinds 2022 bieden Sprinklr en IVN Natuureducatie het kant-en-klare pakket Tuiny Haag aan. In dit pakket ontvang je 11 inheemse haagplanten, goed voor 2,5 meter wilde haag. Inclusief bodemverbeteraar, beplantingsplan en onderhouds- en snoeitips.
Zo maken we het iedereen zo makkelijk mogelijk die dode schutting te vervangen voor een levende haag. En zo is er in de afgelopen 2 jaar al ruim 3000 meter aan wilde haag bijgeplant in onze tuinen. Fantastisch voor biodiversiteit!
Een Tuiny Haag in z'n eerste jaar. Als de haag dichtgegroeid is kan het hekje weg.
Tuiny Haag ontvang je als de heesters in slaap zijn, als wortelgoed. Dit kan alleen in het vroege voorjaar of het late najaar. Plant jij mee?
