Zes zakjes met zaadvaste rassen

In dit Starterspakket van De Zaderij zitten de volgende, biologische zaden:

• Peultjes Grijze roodbloeiende westrupper
  De planten kunnen een meter hoog worden, de peultjes zijn gemiddeld 8cm lang, donkergroen en zonder vlies. Laat 'm tegen gaas, rek of stokken omhoog klimmen. De smaak is lekker en wat bitter, de textuur knapperig. Deze Westrupper peul wordt al voor de derde generatie in de familie van Tineke Alberts uit Bant in stand gehouden.
• Turkse grootbladige tuinkers / Lepidium sativum
  Heeft wat groter blad dan de gewone tuinkers en is iets minder pittig dan gewone tuinkers. Veel vitamine C!
  zaaien en oogsten kan het hele jaar door. Groeit ook op natte watten of op keukenpapier.
• Stamslaboon Arosa
  Deze heerlijk sperzieboon hoor je direct na pluk te eten: zò lekker! De peulen zijn draadloos, mals en vlezig. De plant klimt niet, maar wordt een struikje en heeft dus geen stokken nodig om goed te groeien.
• Gewone groene snijbiet
  Oogst dit heldergroene blad als het nog vrij klein is, liefst bij een centimeter of tien, uiterlijk als het blad 20cm groot is. Dan eet je 'm mals! Deze snijbiet wordt ook wel perpetual spinach genoemd, omdat de plant na oogst steeds nieuw blad blijft vormen. Leuk weetje: snijbiet wordt tegenwoordig ook wel warmoes genoemd. Vroeger was warmoes de naam voor groente in het algemeen.
• Tineke's Spinazie
  Een mix van zeven oude rassen die geselecteerd zijn op droogte bestendigheid, resistentie tegen ziekte, traag doorschietend en hoge opbrengst door grote bladeren. Liefst zaaien tussen half maart en eind mei.
• Winterpostelein / Claytonia perfoliata
  Oogsten doe je tussen oktober en maart, hoe leuk is dat! En als de dagen gaan lengen schiet winterpostelein in bloei en zaait zichzelf gemakkelijk uit. 
   

In dit pakket zit zaad van zaadvaste rassen. Maar wat is dat, zaadvast? Om dat uit te leggen grijpen we even terug op biologieles.
Zaadvast ras is zaad zoals het al sinds millennia veredeld wordt door mensen: het zijn rassen die zijn ontstaan door de klassieke manier van veredeling, door te selecteren en te kruisen. Als je zulk zaad plant, en daar weer zaden van oogst, dan zullen die geoogste zaden weer uitgroeien tot planten met min of meer dezelfde eigenschappen. Niet precies hetzelfde, maar wel zo ongeveer. Vandaar de naam. En dat is tegenwoordig bijzonder, want het overgrote deel van de groentenzaden op de wereld zijn tegenwoordig zogenaamd F1 zaad.

F1 is de naam voor hybride rassen, en bestaat pas sinds de jaren vijftig. Deze rassen zijn niet via gewone veredeling ontstaan maar via vernuftige technieken in het lab, door inteelt en kruising. Voordeel van F1 zaad: je weet precies wat voor plant eruit komt en al die andere planten uit F1 zaad worden precies hetzelfde. Zij zijn namelijk genetisch identiek.

Nadeel aan F1 zaad: de zaden die je van F1 oogst zullen uitgroeien tot allerlei totaal verschillende planten. Daar heeft een boer dus niks aan. F1 zaad is nu het standaard zaad op bijna alle boerenbedrijven wereldwijd. In tegenstelling tot vroeger, toen boeren vaak hun eigen zaad oogsten of met elkaar ruilden of aan elkaar verkochten, moeten boeren nu elk jaar opnieuw zaad kopen.
Nog een nadeel aan F1: velden en velden staan niet alleen vol met dezelfde gewassen, maar vol met genetisch identieke planten. Terwijl we weten dat juist soortendiversiteit plagen en ziekten onder de duim kan houden.

Meer hierover lezen kan in ons blog over zaadvaste rassen.