Grootste aanbod biologische planten

|

Keuze bezorgmoment

|

Klantcijfer 9.7

Zaden voor biodiversiteit en tegen het grootkapitaal

Zaden voor biodiversiteit en tegen het grootkapitaal

Zaden voor biodiversiteit en tegen het grootkapitaal
Jazeker, zelfs het kopen van zaad kan een activistische daad zijn. Een actie voor het verbeteren van de biodiversiteit en een actie om soorten te behoeden voor uitsterven. Met het Starterspakket voor de moestuin van De Zaderij doe je daar aan mee!

Zaden: grote bedrijven vs kleine boeren en activisten

Zaden zijn big business

Een kilo tomatenzaad is meer waard dan een kilo goud: zaden zijn big business. Die hoge prijs geldt vooral voor de technologisch veredelde zaden: zaden voor planten die resistent zijn tegen alle belangrijke ziektes en plagen, die tegen gewasbeschermingsmiddelen kunnen die waarschijnlijk gebruikt gaan worden op die planten, en die een hele voorspelbare opbrengst geven. 


Mensen veredelen zaden al duizenden jaren. Door bijvoorbeeld alleen van de vroegst bloeiende planten zaden te oogsten en door alleen die zaden het volgende jaar uit te zaaien, hadden mensen al invloed op de genetische eigenschappen van planten.

Maar sinds de industrialisering van de landbouw, vanaf de Tweede Wereld Oorlog zo ongeveer, is het veredelen steeds meer big business geworden. En het is nu zo ver dat grote bedrijven hun best aan het doen zijn om patent te krijgen op natuurlijke planteigenschappen. Gelukkig stak de Europese Unie daar in 2020 een stokje voor. 

Zaden zijn van iedereen

Voorafgaand aan die uitspraak sloegen activisten de handen ineen ter bescherming van ieders toegang tot plantmateriaal, dat altijd en eeuwig van ons allemaal zou moeten zijn. Zaden zijn namelijk van iedereen. Dat lijkt logisch, maar dat was/is het dus niet. Het initiatief Reclaim the Seeds kwam daar bijvoorbeeld uit voort.  

Zadenbedrijf is vaak ook chemiebedrijf

Goed om te weten: sommige grote zadenbedrijven zijn dezelfde als de grote chemiebedrijven. Zij verkopen niet alleen de zaden, maar ook de bestrijdingsmiddelen. Dat lijkt bizar, maar is juist heel logisch: de zaden en gewasbeschermingsmiddelen worden met elkaar ontwikkeld. Want de giffen die het bedrijf verkoopt moeten onkruid en plagen doden, maar de plant juist niet kunnen schaden.

Koppelverkoop

Daardoor kunnen zulke bedrijven (ook Bayer, dat in 2018 Monsanto overnam en zaden en Roundup levert) aan koppelverkoop doen: koop je zaad van Syngenta, dan krijg je de beste oogst als je die zaden combineert met gif van Syngenta.

F1 vs Zaadvast of Zaadecht

Oké, even terug naar biologieles. Om te begrijpen waarom zaadechte zaden belangrijk zijn voor onze biodiversiteit en voor onafhankelijkheid van boeren van grote bedrijven, moet je het verschil snappen tussen F1 en Zaadvast. Daar gaan we!

Zaadvast

Een zaadvast ras is zaad zoals het al sinds millennia veredeld wordt door mensen: het zijn rassen die zijn ontstaan door de klassieke manier van veredeling, door te selecteren en te kruisen.

Als je zulk zaad plant, en daar weer zaden van oogst, dan zullen die geoogste zaden weer uitgroeien tot planten met min of meer dezelfde eigenschappen. Niet precies hetzelfde, maar wel zo ongeveer. Vandaar de naam.

F1 zaden

F1 is de naam voor hybride rassen, en bestaat pas sinds de jaren vijftig. Deze rassen zijn niet via gewone veredeling ontstaan maar via vernuftige technieken in het lab, door inteelt en kruising. 
Voordeel van F1 zaad: je weet precies wat voor plant eruit komt en al die andere planten uit F1 zaad worden precies hetzelfde. Zij zijn namelijk genetisch identiek.

Nadeel aan F1 zaad: de zaden die je van F1 oogst zullen uitgroeien tot allerlei totaal verschillende planten. Daar heeft een boer dus niks aan. F1 zaad is nu het standaard zaad op bijna alle boerenbedrijven wereldwijd. In tegenstelling tot vroeger, toen boeren vaak hun eigen zaad oogsten of met elkaar ruilden of aan elkaar verkochten, moeten boeren nu elk jaar opnieuw zaad kopen.

Nog een nadeel aan F1: velden en velden staan niet alleen vol met dezelfde gewassen, maar vol met genetisch identieke planten. Terwijl we weten dat juist soortendiversiteit plagen en ziekten onder de duim kan houden.

Waarom is Zaadvast belangrijk?

Behoud van biodiversiteit

Ten eerste is zaadvast van belang voor het behoud van onze biodiversiteit. Net als dieren sterven planten uit, en wat eenmaal is verdwenen krijgen we niet snel terug, al is er natuurlijk een zadenbank in onder de grond op Spitsbergen (en willen wetenschappers er een op de maan). En ook het Nederlandse Levend Archief is bezig om wilde plantsoorten te behouden voor de toekomst.

Als het gaat om groentezaden is de schatting is dat minder dan 5% dan de verkochte zaden in de wereld nu zaadvaste zaden zijn, de rest is F1 zaad van de grote bedrijven. Als dat zo doorgaat, gaat onze soortenrijkdom enorm achteruit. En wordt eten in de toekomst bovendien maar wat saai.

Voor de overstap naar meer biologische landbouw

Ten tweede zijn zaadvaste rassen van belang omdat we in de toekomst toch echt meer aan biologische landbouw zullen moeten gaan doen. Hoewel de agro-industrie dat nog niet wil toegeven verschraalt onze bodem door landbouw met pesticiden en kunstmest, het duurt niet lang meer en er wil niks meer groeien.

Bovendien gaan overheden uiteindelijk stokjes steken voor het gebruik van zoveel gif. Wanneer we dan (weer) op grote schaal biologisch willen gaan telen, moeten er wel veel zaadvaste rassen zijn om uit te kiezen. Want hoe groter de genenpool, hoe beter grote groepen planten zich op het veld kunnen weren tegen plagen en ziektes.

Gelukkig zijn er allerlei liefhebbers en activisten op kleine schaal keihard hun best aan het doen om zoveel mogelijk soorten voor ons allen te bewaren. Door elk jaar te telen. En door elk jaar meer mensen te enthousiasmeren om ook bijzondere soorten te telen!

De Zaderij zet zich in voor zaadvaste rassen

In Nederland zet coöperatie De Zaderij zich in voor zaadvaste (groente)rassen. Kleine telers oogsten biologische zaden en doen hun best om soorten in stand te houden.

De Zaderij stelde een starterspakket samen: hiermee oogst je niet alleen heerlijke groentes uit eigen tuin, je oogst er ook nog eens gemakkelijk je eigen zaad van, zodat je volgend jaar gewoon weer aan de slag kan (en je vrienden en/of buren ook!).

Starterspakket bestellen

Lees verder

Grootschalig biologisch bomen kweken? Kan dat?

Grootschalig biologisch bomen kweken? Kan dat?

We gingen deze zomer langs bij boomkwekerij M. van den Oever waar we de wereld van grootschalig bomen kweken en bio indoken. Kijk mee!
Vijf jaar Tuiny: ruim 55.000 inheemse bomen en heesters geplant!

Vijf jaar Tuiny: ruim 55.000 inheemse bomen en heesters geplant!

Hoera, Tuiny bestaat 5 jaar. Hoeveel impact hebben IVN Natuureducatie en Sprinklr gemaakt met dit bosje tot nu toe? Lees het hier!
De leukste oppeppers voor je tuin, en de winnaar!

De leukste oppeppers voor je tuin, en de winnaar!

Bekijk hier de meest creatieve inzendingen voor onze oppepper-wedstrijd! En wie heeft er gewonnen?
De Kleine Plak brengt bio naar rozendorp Lottum

De Kleine Plak brengt bio naar rozendorp Lottum

Rozenkweker Albert kweekt biologische rozen in Lottum. Lees hier zijn verhaal.
De Grote Bio-Bollenquiz 2024: de antwoorden!

De Grote Bio-Bollenquiz 2024: de antwoorden!

Check hier of jij een echte bollenboos of bollennoob bent. En wie oh wie gaat er vandoor met die €100 aan bio-bollen?
Samen houden we bio-kweek in Amsterdam: nieuwe ronde planten van Alies!

Samen houden we bio-kweek in Amsterdam: nieuwe ronde planten van Alies!

Voor een steuntje in de rug verkoopt Sprinklr nu grotere aantallen uit die Amsterdamse klei.
De mooiste groeireportages... en een winnaar!

De mooiste groeireportages... en een winnaar!

Bekijk de mooiste inzendingen van 2024. En wie heeft er gewonnen?
Veen of geen veen: de complexe zoektocht naar alternatieven

Veen of geen veen: de complexe zoektocht naar alternatieven

We moeten af van veengebruik. Makkelijk is dat niet, want geschikte alternatieven zijn er nog niet in grote massa's.
Hoera! Kwekerij Verhoeven is veenvrij

Hoera! Kwekerij Verhoeven is veenvrij

Kwekerij Verhoeven pot sinds voorjaar 2024 alles veenvrij op. Lees hier over de zoektocht naar de ideale mix.
Wie heeft de mooiste groeireportage? Doe mee en win!

Wie heeft de mooiste groeireportage? Doe mee en win!

Heb jij dit voorjaar je tuin of balkon getransformeerd? Doe mee met onze wedstrijd en win!
Van tegelplein naar buurttuin, we nemen je mee!

Van tegelplein naar buurttuin, we nemen je mee!

Wil jij meer groen in je buurt? Van plan tot planten, onze Suus legt je alle stappen uit. Lees hier haar ervaring!
Ook in 2024 dodelijk gif op gangbare tuinplanten

Ook in 2024 dodelijk gif op gangbare tuinplanten

Voor het vierde jaar op rij onderzocht Pesticide Action Netherlands (PAN-NL) tuinplanten uit vier grote ketens op de aanwezigheid van pesticiden.
Is Sprinklr duur? Ja, maar ook nee. En wel hierom

Is Sprinklr duur? Ja, maar ook nee. En wel hierom

Onze biologische planten zijn duurder dan veel andere tuinplanten. We leggen uit hoe dat zit. 
De giftige trends van 2024

De giftige trends van 2024

We zetten de actuele nieuwtjes over landbouwgif en het effect op flora en fauna voor je op een rij. Lees mee!
Help je ons? Foto's gezocht van jouw plant of bol!

Help je ons? Foto's gezocht van jouw plant of bol!

We zoeken foto's van onze planten en bloembollen, bij jou in de tuin! Zo help je ons.
Translation missing: nl.general.leaf

Winkelwagen

Totaal