Feest! Kwekerij Verhoeven pot sinds voorjaar 2024 alles veenvrij op. Kweker Casper Verhoeven vertelt over de zoektocht naar de ideale mix, en deelt een paar ingrediënten van zijn geheime recept.
Kwekerij Verhoeven is veenvrij dankzij 'geheim recept'
Jarenlang experimenteren
Kwekerij Verhoeven heeft na drie jaar experimenteren het gouden geheime recept gevonden voor een veenvrije potgrondmix. Makkelijk was dat niet, want veen heeft unieke eigenschappen die lastig te vervangen zijn: de potgrond blijft luchtig, de potgrond houdt goed water vast en potgrond met veen is stabiel en voorspelbaar. Maar Kwekerij Verhoeven wilde af van veen, de grondstof waar kwetsbare, unieke natuurgebieden voor afgegraven worden. En dat is dus gelukt.
Koeienpoep en olifantsgras
Ooit werkte kwekerij Verhoeven al met koeienpoep en -piep als alternatief ingrediënt, dat werkte voor hen niet. Ook Miscanthus (olifantsgras) werd geprobeerd maar weer afgestoten als mogelijk alternatief ingrediënt: alleen als het al flink gecomposteerd is zou het kunnen werken, maar anders onttrekt het teveel stikstof uit de grond, was hun ervaring.
Planten in tunnelkassen op de kwekerij, zomer 2021
Kavels met potgrondmixen
In 2021 begon Kwekerij Verhoeven de experimenten op te schalen. Op verschillende kavels zetten ze allerlei proeven op met verschillende potgrondmixen om ook te kunnen zien hoe dezelfde plantensoorten in de verschillende mixen groeiden.
Zo experimenteerde Verhoeven met meer bladcompost in de mix, maar daar bleek teveel Kalium in te zitten waardoor de mix te zout was.
Daar gingen veel nuttige bacteriën en schimmels door dood, waardoor de teelt niet goed lukte.
Verhoeven experimenteerde met allerlei mixen met perliet, boomschors en zaagsel.
Casper op het veld van de kwekerij in het voorjaar van 2021
Labonderzoek
Door zowel de potgrond als de blaadjes van planten steeds in een lab te laten analyseren op wat er precies in zit, konden ze goed monitoren welke voeding opgenomen werd door de plant en wat niet. Met die informatie konden ze op zoek naar waarom bepaalde voeding niet opgenomen werd, en of dat misschien aan de potgrondmix lag.
Steenmeel
"Een belangrijke toevoeging voor ons bleek steenmeel," vertelt Casper Verhoeven.
"Dat noem ik het 'woonhuis voor bacteriën en schimmels'. In potgrond zelf kan het bodemleven, de bacteriën en schimmels, niet leven. Steenmeel is opgebouwd uit honingraatstructuur, en daarin kunnen ze leven. Zo zorgen we er dus voor dat er veel bodemleven in de potgrond kan zitten. Die schimmels en bacteriën moeten wij natuurlijk wel toevoegen, die komen niet vanzelf, dus die voegen we toe. Dat bodemleven moet ook gevoed worden, dus die voedingsstoffen voegen we ook toe aan de potgrond. Dat zijn onder andere zeewieren en verschillende organische meststoffen."
Geheim recept
'Het is nooit af'
Op welke mix Kwekerij Verhoeven precies is uitgekomen na de jaren van experiment, houden ze graag als geheim van de kweker. Tipje van de sluier: houtvezel is ook een belangrijk onderdeel van de mix geworden. En ook:
Het recept is nooit af, we zullen er altijd aan blijven sleutelen.
Nadelen en voordeel
Nadeel van de nieuwe mix: die is per plant ongeveer 10 cent duurder dan de mix met veen erin. En de mix is twee keer zo zwaar als de eerdere potgrond met veen, wat flinke impact heeft op de medewerkers van de kwekerij.
Ook in het pakhuis van Sprinklr is dat verschil gevoeld in de spieren. Onze dozen die naar de tuiniers vertrekken zijn een stuk zwaarder geworden.
Voordeel van de nieuwe mix: Verhoeven merkt dat de planten die in de veenvrije mix staan wat minder voeding nodig hebben.
In ons pakhuis zijn de fusten met planten een stukje zwaarder
Veenvrij: de sector heeft nog een lange weg te gaan
Twee grote uitdagingen
Kwekerij Verhoeven is veenvrij, maar zover zijn de andere kwekers van Sprinklr nog niet. Om veenvrij te worden zijn er twee grote uitdagingen: een recept waarin planten goed en voorspelbaar kunnen groeien, en de grondstoffen die voor dat recept nodig zijn lokaal, schoon en op grote schaal kunnen inkopen.
Die alternatieve grondstoffen zijn er nu nog niet op grote schaal, aldus kweker Marten Lageschaar en potgrondmaker Mathijs van Bio Kultura. Hier lees je meer over hun zoektocht naar veenvrij. En wat je zelf als consument kan doen.
