Met smeerwortels, ook wel Symphytum, zet je een oerhollandse plant in je tuin die bezocht wordt door, als ze in de buurt zijn, allerlei hommels die op niet veel plekken terecht kunnen. Prachtig lang blad, vrolijke kleine paarse bloemetjes van mei tot september. Heeft liefst een plek in de zon of half-zon en kan tot 50cm hoog worden. Blijft in zachte winters groen.
Water
Smeerwortel staat niet graag lang droog, maar is verder niet moeilijk. Geef in een droog voorjaar, als de plant uitloopt, wel wat extra water. Hangt de plant slap, dan heeft 'ie dorst.
Licht
Smeerwortel staat liefst op een half-zonnige of schaduwrijke plek.
Grond
Staat in het wild op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte tot vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke grond. Staat aan waterkanten, in moerassen, bossen op dijken en in grasland. Doet het goed in vrijwel elke tuin.
Groei
Smeerwortel groeit snel, de bladeren zijn langwerpig en licht behaard. De hangende bloemen kunnen paars of wit zijn of iets daar tussenin.
Symphytum officinale wordt 50-70cm hoog. .
Symphytum grandiflorum wordt zo'n 30-40 cm hoog.
7 planten per m2
Bloei
Smeerwortel bloeit van mei tot september met kleine wit tot paarse hangende bloemetjes. Er komen bijen en hommels op af.
Symphytum grandiflorum bloeit al vanaf maart met gele bloemetjes.
Symphytum grandiflorum Wisley Blue bloeit in april-mei met lila bloemetjes.
Insecten
Voor insecten met een korte tong is het nectar in de bloemen moeilijk bereikbaar. Hommels breken in door een gaatje in de kelk te knagen. Kleine Akkerhommel-werksters werken zich vaak met veel kabaal naar binnen.
Geneeskrachtig?
Smeerwortel werd veel uitwendig gebruikt bij botbreuken en wonden. Het blad werd daarvoor gebruikt, maar met name de wortel, die jaja, gesmeerd werd. Onderzoek heeft uitgewezen dat allantoïne de heling van wonden kan bevorderen door de stimulering van de vorming van nieuwe cellen. De plant wordt reeds genoemd in oude Griekse bronnen. Smeerwortels is in kleine porties ook eetbaar, eet er niet veel van want er zit ook een stof in de plant die de lever aan kan tasten.
Winter
In zachte winters blijft smeerwortel in de winter groen. Vorst kan blad wel aantasten. Bij vroege vorst verliest de plant het blad. Loopt in het voorjaar weer uit. Is prima winterhard.
Etymologie
Uit de penwortel werd een gomachtige stof gewonnen die op wonden en gebroken ledematen werd gesmeerd. Symphytum is afgeleid van het Griekse Symphyein (samengroeien). De plant werd gebruikt bij botbreuken om deze weer aan elkaar te laten groeien. Officinale betekent geneeskrachtig of uit de apotheken.
Familie
Ruwbladigenfamilie / Boraginaceae.
