Tuinplanten in potten zijn helemaal van jou afhankelijk. Als jij ze niet voedt, doet niemand het. Geen vogelkak, geen wormenpoep, weinig schimmels... Om jaar na jaar je vaste planten in pot mooi en gezond te houden moet je ze voeden. We leggen je hieronder uit waarom en hoe.
Hoe en wat eten tuinplanten eigenlijk?
Bouwstoffen
Op water en zon kunnen planten niet leven, ze hebben ook bouwstoffen nodig om te groeien en bloeien. Logisch.
- Kalium is bijvoorbeeld belangrijk voor de algehele gezondheid en weerbaarheid van de plant zodat 'ie minder vatbaar is voor ziektes.
- Calcium is nodig om de celwanden te bouwen.
- Fosfor is nodig voor wortels en bloemen.
- Stikstof voor het ontwikkelen van bladeren.
- Mangaan is essentieel voor fotosynthese en ademhaling.
Hoe eten planten in de natuur?
Bodemleven
Ah, het bodemleven! Al het leven in en op de bodem zorgt er samen voor dat er voeding beschikbaar komt voor planten. Gevallen boomstammen worden uitgehold en aangeknaagd door kleine insecten, waarna schimmels en bacteriën het van ze overnemen om het nog kleiner te maken.
Datzelfde geldt voor bladeren, voor stengels en andere plantresten. Maar ook voor eierschillen die vallen uit nesten, voor dode dieren (tja, kringloop).... Priegelwezens brengen die stoffen dan onder de grond, waar het omzetten verder gaat.
Schimmelstructuren rond de wortels van planten helpen de planten met het absorberen van de voedingsstoffen die beschikbaar zijn in de bodem. In ruil daarvoor krijgen de schimmels er van de plant suikers voor terug.
Heeft elke plant dezelfde voeding nodig?
Co-evolutie
Nee, elke plant heeft iets anders nodig. Alles in de natuur is geco-evolueerd met z'n omgeving: organismes hebben zich continu aangepast op wat er is. Op een rotsachtige bodem is minder bodemleven. In de duinen zit er minder voeding in de bodem dan in kleigrond. De planten hebben zich daarop aangepast.
Sommige planten doen het dus beter met weinig voeding, terwijl andere planten juist veel voeding nodig hebben om het goed te doen.
En dan is er nog de kwestie van wat voor voeding?
Elke plant kan ook weer net wat anders nodig hebben, niet alleen om gelukkig te zijn maar ook om het trucje te doen dat wij van ze willen. Dat trucje kan zijn: veel vruchten geven, of juist veel bloemen geven, of misschien hele grote bladeren maken.
Wij houden hier de informatie algemeen, zodat je zelf grofweg een onderscheid leert maken tussen: weinig voeden, gewoon voeden, en veel voeden.
Welke planten hebben veel voeding nodig?
Uitbundige bloei
Veel planten waar we uitbundige bloei van verwachten (dahlia's, rozen, hortensia's, rhodondendrons, herfstasters, clematissen...) hebben voeding nodig om veel mooie bloemen te kunnen maken.
Eetbare planten
Net als planten waar we veel van willen eten: bladeren of vruchten. Tomaten bijvoorbeeld, zonder voeding wordt het niks met de oogst.
Dahlia's willen graag veel voeding voor hun uitbundige bloei
Welke planten kunnen toe met weinig voeding?
Planten die groeien op schrale grond
Tuinplanten die van oorsprong groeien op schrale grond hebben minder of geen voeding nodig. Je herkent ze grofweg aan dikker blad dat hen helpt om zich te weren tegen zon en uitdroging: ze hebben namelijk altijd moeten overleven met een beperkt aanbod van voeding.
Planten die weinig tot geen voeding extra nodig hebben:
- lavendel (wel een beetje kalk af en toe)
- rozemarijn
- tijm
- distels
- sedums
Inheemse planten
Ook inheemse planten hebben vaak minder voeding nodig. Als je ze aanplant in biologische potgrond is het voldoende om elk jaar wat compost te mengen met de bovenste laag grond (zie hieronder voor wat meer tips).
In pot meer voeden dan in de tuin
Geen bodemleven
In een pot zit weinig tot geen bodemleven, en regen kan de voeding die je toevoegt gemakkelijk uitspoelen (zie je dat bruine water uit je pot lopen... wie weet wat daar allemaal voor nuttigs inzit?!). Daarom moet je in een pot meer en vaker voeding toevoegen dan je in een tuin zou moeten doen.
Wanneer ga je voeden?
Drie rondes
- Planten in pot die voeding nodig hebben kun je het beste een eerste voedingsronde geven in maart/april.
- Begin zomer (juni/juli) tweede ronde, zodat ze lekker gaan groeien en bloeien in de zomer.
- De najaarsbloeiers geef je in september ronde drie.
Welke voeding kies je?
Voedingspillen
Voedingspillen zijn een vaste substantie, die langzaam voeding afgeven. Water (uit je gieter of uit de lucht) zorgt ervoor dat de pillen die voeding afgeven.
Dat betekent ook dat als het enorm veel regent, dat de voedingspillen eerder 'op' zijn, dan als jij steeds bepaalt wanneer er water bij komt. Is het een druilerige lente en een erbarmelijke zomer, dan moet je dus misschien iets vaker voeden.
Bodemliefde
Bodemliefde voegt niet alleen bouwstoffen toe (eten) toe maar stimuleert ook je bodemleven. Het werkt in kleinere potten, maar is helemaal fantastisch voor potten met meer dan 5 liter, zodat er ook echt wat bodemleven in je pot kan ontstaan.
Wolkorrels
Wolkorrels van schapenwol voegen niet alleen voeding toe aan je potten maar ook wat luchtigheid. Dat is fijn voor planten die al langer dan een jaar in een pot staan. Potgrond heeft de neiging om wat minder luchtig te worden na verloop van tijd, terwijl wortels wel wat lucht nodig hebben. Met wolkorrels help je dus ook de wortels gezond houden.
Meng de wolkorrels door de bovenste vijf centimeter van de potgrond. Doe dat wel voorzichtig, je wil geen oppervlakkige wortels beschadigen.
Compost toevoegen
Als je plant goed groeit is het vaak niet nodig om de potgrond te verversen. Wat je wel kan doen is elk jaar wat compost toevoegen aan de bovenlaag.
Dit doe je door compost (van je eigen composthoop, onze mestcompost, de buurtmoestuin of winkel) te mengen met de bovenste paar centimeter aarde. Doe dit wel voorzichtig, anders breek je de oppervlakkige wortels.
Voedze!
