Inheemse planten hebben zich niet alleen ontwikkeld in samenhang met insecten, maar natuurlijk ook met de bodem. Voedselrijk of juist voedselarm, zompig of droog: wie heemplanten in de tuin wil, doet er goed aan de soorten te kiezen die passen bij jouw tuin. We helpen je!
Bodemtypen in Nederland
Vele soorten bodems
Zoals inheemse planten en insecten op elkaar zijn afgestemd, zo zijn inheemse planten afgestemd op de bodem waarin ze groeien. En we hebben nogal wat bodemtypes in ons kleine Nederland.
Om er een paar te noemen: veen, leem, kalkloze zandgronden, kalkhoudende zandgronden, zeekleigrond en rivierkleigrond.
Elk bodemtype heeft z'n eigen specifieke kwaliteiten, met z'n eigen bewoners. Wie zich goed wil verdiepen in bodemtypes, kan de diepte in via de kaart van de Atlas van de Leefomgeving.
Bodemtypen in Nederlandse tuinen
Vroeger voedselarm
Heel vroeger, toen er in Nederland veel meer planten waren en heel veel minder mensen, stikstof en mest, toen was veel grond in Nederland voedselarm (schraal). Behalve de kleigronden, die waren altijd al voedselrijk.
Intussen is er nog maar weinig grond voedselarm in Nederland, dat is genoeg in het nieuws. Overal slaat stikstof neer, wat de bodem voedselrijker maakt dan veel oorspronkelijke planten (de inheemse planten) willen en de invasieve planten vaak juist heerlijk vinden.
Waardoor de heemplanten het onderspit delven. En wij die heemplanten (er zijn er zo'n 1400, waarvan 40% bedreigd) een handje moeten helpen. Want die heemplanten zijn essentieel voor onze biodiversiteit.
Hoeveel bodemtypen onderscheiden wij?
Drie bodemtypen
Bij Sprinklr onderscheiden we voor de inheemse planten drie bodemtypen
- voedselrijk droog
- voedselrijk nat
- voedselarm droog
Zo houden we het voor iedereen behapbaar. Bovendien zijn er niet veel tuinen in Nederland waar de oorspronkelijke bodem nog aan de oppervlakte ligt.
In de meeste Nederlandse tuinen, met namen in steden en aangelegde wijken, is weinig meer te vinden van de oorspronkelijke bodem. Vaak is er opgehoogd met bouwzand en puin, en is daarover een laag aan tuinaarde gestort. Een zeer arme laag dus, met een voedselrijke laag (de tuinaarde) er bovenop.
Alleen tuinen die landelijk liggen, hebben wellicht nog een specifiek oud Hollands bodemtype.
Een laagje tuinaarde met daaronder bouwzand, typisch voor Nederlandse tuinen
Hoe weet je welke bodem je hebt?
Voedselrijk of voedselarm
- Voedselrijk is verse (of redelijk verse) tuinaarde, grond waar regelmatig compost aan toegevoegd wordt, en klei.
- Voedselarm zijn zandgronden, en tuinaarde waar al heel lang (denk een jaar of 8) niks aan is gedaan. Waar ook niks op poept en geen bladeren op vallen.
Nat of droog
- Nat zijn plekken waar af en toe wat vocht blijft hangen, waar het water na een regenbui niet meteen weg is, waar het in de zomer ook nog vochtig kan zijn.
- Droog zijn de plekken die vaak vol in de zon staan en waar water niet lang blijft staan. In de zomer kan het op die plekken vaak gortje droog zijn.
Voedselrijk, kleigrond kan dus zowel nat zijn (er blijven soms plassen staan, dit is vaak op half-zonnige plekken of lager gelegen plekken), of droog (vol in de zon, wat hoger gelegen).
Uit voedselarme grond, zandgrond vloeit water sowieso veel sneller weg, vandaar dat we daarbij geen onderscheid maken tussen droog en nat.
Hoe maak je voedselrijke grond wat schraler?
Heb je voedselrijke grond en wil je graag heemplanten in je tuin die juist beter gedijen op armere grond? Schep dan een paar scheppen zand door je bodem voor je gaat planten. Laat het voeden ook zitten: voed bodem noch plant. Geen compost, geen mest, niks. Deze planten hebben juist minder nodig om het beter te doen.
Wilde Cichorei is een plant die het goed doet op arme grond.
Drie inheemse pakketjes voor bodemtypen
Plant een dot inheems!
Om jullie te helpen bij het kiezen van de juiste inheemse planten, hebben we handige pakketjes gemaakt. Dus duik je bodem in, plant de juiste inheemse planten voor jouw tuin en laat het zoemen!
In het pakketje Inheems Voedselrijk Nat zitten vijf prachtige inheemse planten die veel insecten trekken
