Hoe krijg je meer dierenleven in je tuin? Begin bij de bodem! In haar nieuwe inspiratieboek 'Maak je eigen jungle' behandelt Katja Staring 50 nuttige en leuke tuindieren met veel tips, projecten en plantenlijstjes. Waarom is bodemleven zo belangrijk en hoe krijg je zelf het beste bodemleven in je tuin? Katja schreef alvast dit blog voor ons en legt het je uit!
Ga op safari in de jungle van de bodem
Tentakels van schimmeldraden en plantwortels strekken zich uit. Daartussen leven talloze microben en bacteriën. Er wriemelen aaltjes, springstaarten en er glijden regenwormen voort. Her en der liggen slakkeneitjes. Daartussendoor graven mollen, muizen en wespen hun gangen en holen. In het mierennest verzorgen de werksters de larven. Bovenop vergaat langzaam een boomblad, dat wordt verwerkt door slakken, pissebedden en miljoenpoten.
Onder de grond is het net zo spannend als in de diepzee. Maar je loopt er meestal aan voorbij. Sterker nog: je loopt erbovenop. Terwijl dit het levendigste deel van je tuin is, en een van de belangrijkste onderdelen van een goede tuinjungle. De bodem is namelijk de basis van al het leven. Logisch, alle planten en bomen wortelen erin. Ze halen er voedingsstoffen uit.
Maar hoe komen die erin? Door al die diertjes en organismen die erin leven. Doordat zij oud blad en verwelkte planten eten, graven, poepen en sterven, verrijken ze de grond. Ze houden de bodem luchtig, vochtig en voedselrijk en in balans. De humus, de verteerde plantrestenlaag, biedt voldoende
voeding en afweerstoffen. Kunstmest of bestrijdingsmiddelen zijn onnodig en zelfs averechts in een dergelijk uitgebalanceerd geheel.
Voed je bodem en laat ‘m verder met rust
In één handje grond leven meer bodembewoners dan het totale aantal mensen op aarde. Meer dan zeven miljard dus! En in een theelepeltje tuinaarde leven dus ook miljarden onzichtbare levende organismen.
Wat zit er in dat kleine schepje?
- Miljarden bacteriën, de kleinste bodemorganismen.
- Schimmels: zowat een kilometer schimmeldraden die met het blote oog onzichtbaar zijn.
- Tienduizenden protozoa: raderdiertjes, trilhaardiertjes, amoeben.
Zo’n volop levende bodem, die laat je liefst met rust. Ook flink spitten, of alle grond vervangen, is een ramp voor het leven onder de grond. Je vernielt er een compleet ecosysteem mee. En dus je tuin. Beter kan je mulchen: je bodem van bovenaf te voeden met het voedselrijk, plantaardige materiaal dat in je tuin groeit. Zo krijg je een lekker malse, rijkgevulde, donkere grond, waar vanzelf nuttige en natuurlijke hulptroepen op afkomen.
Bodemliefde, een handje per plantje.
Heeft de grond in je tuin toch wat extra hulp nodig? Wat je wel kan gebruiken is het natuurlijke alternatief voor kunstmest: Bodemliefde! Bodemliefde wordt met liefde gemaakt door Bob, op een boerderij in Abcoude. Over grove compost spuit Bob een levend brouwsel van schimmels en bacteriën. Wormen doen de rest. Zo zit Bodemliefde vol met wormencompost, micro-organismen, mineralen en sporenelementen. In dit blog van Sprinklr lees je alles over de missie van Bob: Leven terug in de Nederlandse bodem!
Bodemliefde bestellen
No dig!
Wist je dat in Engeland een hele groep tuiniers is die aan no digging doen? Zij spitten nooit meer, om dat kostbare ecosysteem zo intact en gezond mogelijk te houden. Nog een voordeel: door de bodem met rust te laten, krijgen ongewenste planten (onkruiden) minder kans om te ontkiemen, want die doen dat juist als de bodem ruw wordt verstoord.
Tips van no diggers:
- Gebruik alleen een schop of tuintroffel om een gat te maken voor het planten van bomen en planten, en een riek om planten uit de grond te halen.
- Nog beter: zaaien in plaats van planten, want dan wortelt een plant zich vanzelf in de bodem.
- Schoffel slechts oppervlakkig.
Ontdek het boeiende leven in je tuinbodem
In het kleurrijke tuinboek Maak je eigen jungle ontdek je welke dieren er leven in de bodem, en wat je voor ze kunt doen. Ga op tuinsafari en leer de mier, de regenworm, de mol, de pissebed, de emelt en de engerling beter kennen. Maar ook de merel die deze beestjes weer graag uit de grond pikt en opeet of voert aan zijn jongen. Zo zie je dat al die dieren met elkaar samenhangen en van belang zijn om je tuin in balans te houden.
Safaritips uit Maak je eigen jungle
Zo vind je bodemdieren:
- Kijk wat er leeft onder stenen, bloempotten, tussen planten of afgevallen bladeren en takken.
- Steek een schep in de (gras)bodem en laat deze regelmatig trillen of spit een beetje grond om. Wat komt er tevoorschijn?
- Graaf een lege jampot of beker tot vlak onder de rand in de grond, en kijk na minstens 1 nacht of er bodemdieren in zitten. Haal de pot daarna weg. Wat heb je gevonden?
Op waarneming.nl kun je je vondsten melden en dan krijg je vaak ook te horen wat het is. Ook in de Facebook-groep Determinatie voor Planten en Dieren kun je plaatjes van onbekende diertjes plaatsen. Vaak weet een expert dan de naam heel gauw te noemen.
