Bloembollen zijn een van de onmisbare vrolijkmakende elementen in je (balkon)tuin. Als saai, soms onooglijk, karbonkeltje stop je ze de grond in, maanden later zijn ze uitgelopen tot prachtbloemen in allerlei kleuren. En als het meezit verwennen ze ook nog insecten. Hoe ze tot bloei te krijgen? Hieronder de basislessen over bloembollen!
Voorjaarsbollen en zomerbollen
Wat is het verschil?
Kan een beetje verwarrend zijn:
- Voorjaarsbollen moeten in het najaar de grond in. Voorjaarsbollen zijn de bollen die zo ongeveer bloeien tussen februari en juni. Van krokus en narcis tot tulp en sierui/Allium.
- Zomerbollen zijn bollen die pas ná ijsheiligen de grond in mogen (mid-mei) omdat ze niet tegen vorst kunnen, en die bloeien in de zomer. Bekendste zomerbol is de dahlia, hoewel dat eigenlijk een knol is ;).
Voorjaarsbollen zoals Krokussen bloeien vroeg in het voorjaar.
Hoe diep moeten ze de grond in?
2 à 3 keer zo diep als de grootte van de bol
Vaak staat er op de verpakking hoe diep bollen de grond in moeten.
- De vuistregel is: stop de bol zo diep als 2 à 3 keer de grootte van de bol.
- Het is voor alle bollen fijn als ze zeker 4cm onder de grond zitten, daar hebben ze wat minder last van vorst en komen muizen en andere types die in de winter graag van een aantal soorten peuzelen er minder makkelijk bij.
- Bollen staan niet graag nat. Stop je bollen dus niet in de grond op een plek waar wel eens plassen water blijft staan. Het water dat valt moet goed weg kunnen, anders gaan je bollen rotten.
Leuk weetje: de bollen van de Spaanse boshyacinten worden door woelratten met rust gelaten en kunnen daarom als afweer tussen andere bollen en knollen worden geplant.
Bloembollen planten, wanneer moeten ze de grond in?
Voorjaarsbollen
Alle voorjaarsbollen hebben een koude periode nodig om actief te worden. De grond is nog lekker warm in september, dus ook in september kan je ze al prima onder de grond stoppen.
Meestal wachten mensen echter met het poten tot oktober/november omdat dan de vaste planten langzaam bovengrond afsterven en je in je tuin ziet waar de gaten vallen. Want die vroege bolletjes die bloeien in maart en april wil je natuurlijk liefst op de plekken in je tuin die in maart en april nog kaal zijn.
Plant je voorjaarsbollen in elk geval voor mid december.
Zomerbollen
Zomerbollen plant je ná ijsheiligen (mid mei), zodat je zeker weet dat er geen vorst meer komt.
Hoe bewaar je bollen?
Goed bewaren is belangrijk
Wil je na aanschaf nog wachten met planten? Dat kan, maar goed bewaren is wel belangrijk.
Voorjaarsbollen
Voorjaarsbollen bewaar je warm (bij zo'n 20 graden) en luchtig. Kou geeft deze bollen juist een kickstart om te gaan uitlopen, en die moeten ze pas krijgen als ze veilig onder de grond zitten.
Van sommige bollen is het niet zo erg als ze al uitlopen bij jou in de woonkamer (bijvoorbeeld narcissen), maar de uitlopers van bijvoorbeeld krokussen zijn nogal kwetsbaar en kunnen dan beschadigen bij het poten.
Lucht is belangrijk om schimmel te voorkomen.
Zomerbollen
Zomerbollen bewaar je juist weer koel en donker, want zomerbollen worden getriggerd door de warmte.
Hoeveel zon hebben ze nodig?
Minstens 5 uur zon
Alle bollen willen op zijn minst een paar uur zon. Tulpen, narcissen, krokussen: ze willen minstens zo'n vijf uur zon per dag.
En heeej: bij loofbomen komt het blad meestal pas in april-mei op gang, komt dat even goed uit voor vroegbloeiers als krokussen, sommige narcissen, sneeuwroem, botanische tulpen! Die bloeien voordat het loof aan de bomen komt en kunnen dus ook op een plek staan waar in de zomer de schaduw van de loofbomen valt.
Welke bollen kunnen er toe met wat minder zon?
Heb je een plek met wat minder zon, kies dan voor bollen die half-zon / half-schaduw aankunnen zoals:
De Spaanse Hyacint kan wat schaduw aan
Kunnen bollen voor altijd in de grond blijven?
Meeste bollen wel
Veel bollen kun je poten en daarna gewoon vergeten. Ze zullen je elke lente weer verrassen. Krokussen, sneeuwklokjes, narcissen, sneeuwroem: je hoeft er allemaal helemaal niks meer mee als je ze eenmaal hebt neergezet.
Sommige tulpen kunnen 's winters bevriezen als je ze niet 'ophaalt', zoals dat in bollenjargon heet. Maar met de steeds milder wordende winters zeggen wij: ook lekker laten zitten, dikke kans dat ze volgend jaar weer opkomen.
Zomerbollen niet
Die zomerbloeiers die pas na ijsheiligen de grond in moeten, die moet je wel ophalen. Wacht tot het loof (ergens in november waarschijnlijk) afgestorven is en houd het weer goed in de gaten: haal de bol of knol (dahlia is eigenlijk een knol) voor de eerste echte nachtvorst uit de grond. Hier lees je meer over het oogsten van Dahliaknollen.
Vermenigvuldigen bollen zich ondergronds?
Verwilderingsbollen
Sommige bollen wel, die heten dan ook verwilderingsbollen. Je kent die tapijten aan krokussen wel, die je soms zo'n vrolijk gevoel geven als je op een druilerige februaridag door de miezer fietst.
Ooit is daar een aantal bollen geplant, maar na verloop van tijd hebben de krokussen zich zelf vermeerderd door tijdens het groeiseizoen extra bolletjes aan te maken naast de moederbol.
Naast krokussen zijn dit ook goede verwilderingsbollen:
Prairielelie caerulea bijna in bloei
Maar als ik bollen neerzet, heb ik dan niet een kaal gat in de tuin in de zomer?
Vroege bloei
Nee joh, dat valt reuze mee! Je kunt ze juist inzetten op de plekken die in het voorjaar nog kaal zijn maar later in het jaar groen zijn door vaste planten. Hier lees hoe je dat mooi doet.
Want het leuke van de hele vroege bollen (krokus, sneeuwroem, vroege narcissen) is dat ze bloeien voordat de vaste planten die 's winters ondergronds gaan ontwaken en uitdijen.
Veel vaste planten verliezen in het najaar hun blad, ze gaan als het ware ondergronds. In april piepen ze dan weer boven, om in mei echt te gaan groeien en in juni weer lekker vol en groots te zijn of te worden.
- Die vroege voorjaarsbollen die kun je dus ook in de buurt van die bladverliezende vaste planten zetten. Februari-maart-april pronken de vroege voorjaarsbollen, en de vaste planten nemen hun ruimte dan weer over in april-juni-en verder.
- Voor de latere bollen geldt: Ze kunnen goed tussen grassen door piepen en aan randjes van borders staan... Ze hebben maar een paar centimeter ruimte nodig om te kunnen pronken. Al moeten ze wel zonlicht kunnen vangen.
Lees hier meer stylingtips voor het plaatsen van bollen in je tuin.
Extra tips voor bollen in pot
Een goede waterhuishouding
Veel bollen doen het prima in een pot. Ook daarin is het van belang dat je zorgt voor een goede waterhuishouding: te nat betekent rot. Op een overdekt balkon kan je voorkomen dat je pot in de winter helemaal zompig regent. Maar op een dakterras of in potten in de tuin is het soms lastig om de pot niet helemaal drijfnat te laten staan de hele winter door.
- Zorg in elk geval voor één of meerdere gaten onderin de pot.
- Zorg er ook voor dat er wat lucht zit tussen die gaten en de grond waar de pot op staat, door de pot op balkjes te zetten of steentjes o.i.d.
- Ook handig: een laagje van scherven terracotta onderin de pot zodat het water makkelijker weg kan lopen, of een laag hydrokorrels onderin.
Beschermen tegen vorst
Gaat het flink vriezen? Bescherm je bollen in de pot dan tegen de vorst. Hier lees je hoe je dat het beste kan doen.
Keizerskroon en blauwe druifjes samen in een pot
Bollen en gif
Gangbare bloembollen zijn schadelijk
Wij verkopen alleen biologische bloembollen, en we blijven graag uitleggen waarom we dat zo ongelofelijk belangrijk vinden. Bij de teelt van 'gangbare bollen', zoals dat heet, wordt veel gif gebruikt. Pesticiden, herbiciden, fungiciden...
Die worden over het veld gespoten waar ze schadelijk zijn voor de bodem, voor insecten, voor vogels die die insecten weer eten, voor het oppervlaktewater en alles wat daarin leeft en mogelijk ook voor omwonenden.
Daarna is het gif schadelijk voor alle mensen bij wie de bollen door de handen gaan. En daarna weer voor het bodemleven bij jou in de tuin en de insecten en vogels bij jou in de buurt.
Lees anders nog even ons blog met 9 redenen om te gaan voor biologische bloembollen.
