Voorjaarsvorst! Het hoort erbij, maar kan je planten ook schaden. Wanneer hoef je je geen zorgen te maken? En wanneer moet je in actie komen en hoe? We geven je tips om je tuinplanten er goed doorheen te laten komen.
Lichte voorjaarsvorst en jonge planten
Niet zo erg
Heb je net nieuwe, jonge planten aangeplant en komt er lichte vorst overheen van niet meer dan 3 graden? Da's jammer maar niet heel erg. Als de nieuwe planten met de natuur mee zijn gekweekt (zoals de tuinplanten die je bij ons koopt), dus niet uit verwarmde kassen komen, dan zijn de planten al gewend aan lage temperaturen.
Toch kunnen ook die jonge planten vorstschade oplopen aan de bladeren. Zonde! Gelukkig gaat het in het voorjaar vaak om jong en klein blad, en krijgt de plant na de vorst genoeg tijd om zich te herstellen. Een maand later zie je er niks meer van. Net als in de natuur.
Kortom: jong plantgoed dat met de natuur mee is gekweekt kan lichte vorst tot een graad of zes onder nul kan prima hebben. Je hoeft niet in actie te komen.
Kwekerij Verhoeven in de sneeuw, april 2021
Nieuwe planten in de grond zetten met vorst
Bevroren grond
Het is niet verstandig om nieuwe planten in je tuin te zetten als de vorst in de grond zit. Daardoor kunnen de wortels het ineens veel te koud krijgen.
Maar van een paar nachten lichte vorst bevriest de grond niet, zeker niet als in de voorgaande weken de temperaturen ruim boven de tien graden lagen en de zon veel heeft geschenen.
Zolang de grond niet bevroren is kun je overdag prima nieuwe planten in de grond zetten.
Wachten met planten
Mocht je een schuur hebben waarin de planten net vorstvrij maar wel bij een natuurlijke nachttemperatuur kunnen verblijven, dan kun je ook wachten met planten tot de nachtvorst voorbij is. Zet de doos met planten wel open voor wat licht en lucht. Je planten kunnen zo prima een klein weekje staan. Geef ze dan wel wat water.
Lichte voorjaarsvorst en oudere planten
Planten die al meer dan een jaar in je tuin staan en 'winterhard' zijn (dus passen bij onze plek op de aardbol) kunnen wel tegen een stootje. Lichte vorst kunnen ze gemakkelijk aan.
Heeft een plant al knoppen en komt er ineens nog vorst overheen, dan kan er zeker schade ontstaan. Hartstikke jammer. Het kan zijn dat de plant niet meer gaat bloeien dat jaar.
Heb je planten of fruitbomen die al in knop zijn als er vorst komt, dan kun je ze inpakken met jute of plastic of een yogamat om ze tegen die vorst te beschermen.
Voor vaste planten die nog maar net bovengronds zijn gekomen geldt hetzelfde als hierboven: misschien ontstaat er bij lichte vorst wat schade aan het blad, maar dat lost de plant later wel op. Je hoeft bij lichte vorst niet in actie te komen.
Nachtvorst en nieuwe tuinplanten uit de warme kas
Ai, dat kan een lastige combinatie zijn. Planten uit de warme kas (bijvoorbeeld geraniums die je in maart in bloei koopt) zijn gewend aan warme temperaturen, die kunnen zich een hoedje schrikken van nachtvorst. Probeer deze planten te beschermen met jute, karton of plastic, of beter nog, haal ze tijdelijk binnen. Of nog beter, haal ze niet! Lees hier waarom perkgoed slecht is voor het klimaat.
Strenge vorst (-7 of meer) en je tuin in de lente
Uit de winterstand
Vorst kan schadelijk zijn als planten al wel een eerste lentespurt hebben gemaakt. Planten zijn dan door warme temperaturen al uit hun winterstand, de sapstromen zijn op gang gekomen en hun winterbescherming hebben ze (deels) laten varen. Vorst kan het blad, bloemknoppen of bloembladeren dan bevriezen. Dat betekent niet dat de hele plant dan sterft, maar wel de jonge, kwetsbare plantdelen die bovengronds zijn.
Van fruittelers kennen we de dramatische verhalen dat ze na een warm maart/april ineens eind april of begin mei nog strenge vorst krijgen en daardoor alle bloemknoppen zien bevriezen. Ja, dat is echt erg, want als de knop bevriest dan volgt er geen appel meer.
Sterke wortels
Gelukkig is het met vaste planten die winterhard zijn zo dramatisch niet. De bevroren plantdelen gaan er lelijk uitzien of sterven af. Maar als de wortelkluit het overleeft heeft, wat ook met strenge vorst nog waarschijnlijk is, dan herstelt de plant zich weer en maakt weer nieuw blad aan en er is ook goede kans op nieuwe knoppen. Hier lees je tips om je planten te beschermen tegen strenge vorst.
Hoe kan je je planten beschermen tegen strenge vorst?
Mulchen
Je doet er altijd verstandig aan om te mulchen, om een laag van organisch materiaal rond je planten neer te leggen die de bodem beschermt tegen vorst en uitdroging. Bladeren, snoeiafval, karton, boomschors, dat soort dingen.
Inpakken
Heb je kwetsbare planten (zoals planten in knop, of planten die al ver uitgelopen zijn), dan kun je ze tegen vorst beschermen door ze in te pakken met bijvoorbeeld jute, karton, plastic, etc. Zorg ervoor dat er ook nog wat lucht bij kan, anders kan er schimmel ontstaan.
Geen water geven
Het is ook handig om als er vorst op komst is niet nog eens extra water te gaan geven. Als het zwaar gaat vriezen, dan kan ook de bodem bevriezen. In natte grond wordt het dan kouder dan in minder natte grond. Hoe kouder onder de grond hoe groter de kans op schade aan de wortels.
