Digitalis purpurea
Vingerhoedskruid, oftewel Digitalis purpurea, herken je kleurrijke, vaak roze bloemen die als een grote lollie de lucht insteken. Bijen en hommels bezoeken die nectarrijke bloemen graag. Het is een twee- of meerjarige vaste plant die je ook veel in het wild tegenkomt en zich makkelijk uitzaait. Lees hier alles wat je moet weten over Vingerhoedskruid.
Vingerhoedskruid is inheems
Vingerhoedskruid komt van nature voor in Nederland, en is dus een inheemse plant. Bloeit meestal paars, soms wit. Digitalis purpurea groeit van oorsprong op open plekken in bossen, langs bosranden of op andere open plekken met lossere grond. Door inheemse planten in je tuin te zetten, draag jij bij aan de verbetering van biodiversiteit.
Op welke plek groeit Vingerhoedskruid het liefst?
Digitalis purpurea is een makkelijke plant, groeit zowel op een plek in de zon, half-zon als schaduw. Op een zonnigere plek zal er wat meer bloei zijn, en zal de plant ook wat meer water nodig hebben. In de schaduw zal 'ie wat minder spectaculair bloeien, al is dat voor een schaduwbloeier dan weer heel grandioos. 😃
Op welke grond groeit Vingerhoedskruid het liefst?
Van oorsprong groeide Digitalis purpurea met name in bossen met veel eiken, beuken en/of berken. In het wild duikt Digitalis purpurea vaak op op redelijk stikstofrijke maar kalkarme grond. Vaak lichte, zanderige tot lemige grond. Maar Vingerhoedskruid laat zich behoorlijk makkelijk verplaatsen en doet het ook goed in tuinaarde en kan zelfs op klei-ige grond. Enige eis: als er maar geen plassen water blijven staan rond de plant.
Hoe groeit Vingerhoedskruid?
Vingerhoedskruid ontwikkelt in het eerste jaar een bladrozet dichtbij de grond. In het tweede jaar groeit uit het rozet een stengel die wel 180cm hoog kan worden. In de top van de stengel vormen zich de stapels aan kelkvormige purpuren, witte of (zalm)roze bloemen die veel bijen en hommels trekken.
Na de bloei sterft de plant af, al lijkt dat soms niet zo. Want als er in een oksel onderaan de plant zich een nieuwe rozet heeft ontwikkelt in het jaar van de bloei, en dat nieuwe rozet goed wortel weet te schieten, dan bloeit de plant (die dan eigenlijk een nieuwe plant is) alweer het jaar na de eerste bloei.
De bladeren van de rozet bij de grond kunnen wel 40 cm groot worden en hebben een ovale vorm. Hoger in de plant groeien kleinere bladeren met een gekartelde bladrand. Vingerhoedskruid is viltig, wat wil zeggen dat hij overal kleine witte haartjes heeft.
Hoe bloeit Vingerhoedskruid?
Digitalis purpurea bloeit tussen juni en september met vingerhoedsvormige bloemen bovenaan een hoge stengel. Bloei is paars, (zalm)roze of wit. De bloemkroon is zo'n 4 à 5cm lang, dus de bijen en hommels moeten flink kruipen om bij de nectar in de bloemkroon te komen.
Eén Vingerhoedskruid kan tot wel honderd bloemen krijgen en duizenden zaadjes. De vlekjes in de bloem zijn zogenaamde 'honingmerken', ze zijn er om insecten te lokken richting de nectar en het stuifmeel.
Is Vingerhoedskruid goed voor biodiversiteit?
Jazeker, Digitalis purpurea is fantastisch voor biodiversiteit. Vingerhoedkruid is een inheemse plant: Digitalis purpurea groeit al eeuwen en eeuwen in Nederlandse gebieden waardoor allerlei insecten zich samen met deze plant hebben gevolueerd.
Zo is de akkerhommel dol op Digitalis, als vaste gast komt 'ie gewoon door de achterdeur: de akkerhommel boort een gaatje achterin de bloem waardoor 'ie sneller bij de nectar is, en zonder onder het stuifmeel te zitten weer weg te kunnen komen.
Andere bijen en hommels vliegen gewoon de kelkbloem in om bij het goede spul te komen en komen er met stuifmeel aan hun lijf weer uit. Zij helpen dus wel bij bestuiving, als dank voor het voedsel.
Moet Vingerhoedskruid nat of droog staan?
Vingerhoedskruid staat niet graag op een uitgedroogde bodem, maar wil ook niet in een plas water staan voor lange tijd. Dus zoek het midden! Staat je Digitalis op een zonnige plek, dan zal 'ie in hete, droge, onbewolkte tijden een stuk meer water nodig hebben dan als 'ie in de schaduw staat.
Digitalis laat goed zien dat 'ie dorstig is: dan wordt 'ie wat slappig. Zorg dat als je water geeft aan je tuinplanten, je altijd aan het begin of einde van de dag water geeft zodat er minder water verdampt. Geef altijd flink water, zodat het water ook de diepere lagen bereikt en je de wortels stimuleert om de diepte in te groeien. Hier lees je meer over goed water geven in hete tijden.
Hoeveel voeding heeft Vingerhoedskruid nodig?
Digitalis kan toe met een lekkere mulchlaag of wat compost, maar heeft doorgaans geen extra voeding nodig om goed te groeien. Heb je Digitalis in een pot (is 'ie niet de meest ideale plant voor), dan doe je er wel goed aan om wat extra voeding te geven in het voorjaar van z'n tweede levensjaar zodat 'ie genoeg energie heeft om te bloeien.
Wat voor onderhoud heeft Vingerhoedskruid nodig?
Makkelijk hoor, Digitalis! Vingerhoedskruid heeft weinig onderhoud nodig. Hij zaait zichzelf uit, of als je mazzel hebt vermeerdert hij zichzelf vanuit de plant.
Is Vingerhoedskruid winterhard?
De Digitalis purpurea is een winterharde tuinplant die het overleeft tot -25 °C. Vorst is dus geen enkel probleem voor Vingerhoedskruid. Zorg er wel voor dat 'ie in de winter niet op een plek in je tuin staat waar het continu erg nat is, want daar kan 'ie niet tegen.
Is Vingerhoedskruid groenblijvend?
De rozet van het Vingerhoedskruid blijft groen in de winter, Digitalis purpurea is dus wintergroen. Dat is dus in de eerste winter die deze tweejarige plant beleeft. Na de bloei (in het tweede jaar) sterft de plant wel helemaal af in de winter.
Hoe kun je Vingerhoedskruid vermeerderen?
Digitalis zaait zichzelf makkelijk uit als de uitgebloeide bloemen op de bodem vallen en duizenden zaadjes verspreiden. Wil je dat niet, dan moet je de uitgebloeide bloemen in juli al verwijderen. Vingerhoedskruid is giftig, dus gebruik altijd handschoenen!
Om te voorkomen dat Vingerhoedskruid uit je tuin verdwijnt kun je de uitgebloeide bloemen gewoon aan de plant laten zitten en hem zijn gangetje laten gaan. Digitalis vermeerdert zich soms ook door nieuwe rozetten te maken onderaan de plant in het eerste jaar. Als het lukt om wortel te schieten, komt uit zo'n rozet al bloei in het jaar na bloei van de moederplant.
Is Vingerhoedskruid giftig?
Alle delen van Vingerhoedskruid zijn giftig, met name het blad en de zaden. Probeer te voorkomen dat sap van de plant je huid raakt, daar kan je huid geïrriteerd door raken. Soms wordt de plant gebruikt als geneesmiddel (hart), maar alleen in hele lage dosis. Ga niet zelf van de plant snoepen, heb jij of iemand anders dat toch gedaan en krijg je klachten, check dan even deze website.
Weetjes over Vingerhoedskruid
De Nederlandse naam komt natuurlijk van de vorm van de bloem: vingerhoedjes. Voor de mensen die geen naaidoos meer hebben: een vingerhoed is een vormpje van stevig materiaal als metaal, steen of leer dat je over je vinger schuift om zo je vinger te beschermen voor naalden.
De Latijnse naam 'Digitalis' betekent vinger. En 'purpurea' betekent purper.
Ook goed om te weten: van Vingerhoedskruid werd vroeger medicijn voor het hart gemaakt, het hielp het hart met harder pompen en tegelijkertijd met trager pompen. De werkende stof in Vingerhoedskruid is digoxine. Dat is ook een van de stoffen die Vingerhoedskruid giftig maakt: want als je er teveel van binnenkrijgt, dan gaat je hart te hard pompen dan wel te traag.
Hoe ver plant je Vingerhoedskruid uit elkaar?
Elke Digitalis heeft 30 à 40cm nodig om goed uit te kunnen groeien. Plant de Vingerhoedskruiden dus zo'n 30 à 40cm uit elkaar. Dat zijn er zo'n 7 tot 9 per m2.
Vingerhoedskruid combineert mooi met deze planten
Je kan Digitalis purpurea goed combineren met andere inheemse soorten zoals Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum, Dagkoekoeksbloem (Silene dioica) of Smeerwortel (Symphytum officinale).
Tot welke familie behoort vingerhoedskruid?
Vingerhoedskruid komt uit de Weegbreefamilie/Plantaginaceae. Die telt ruim 1.700 (voornamelijk kruidachtige) soorten.
