Langere periodes van droogte, heftigere buien: elke tuin kan een wadi gebruiken! Met een wadi vang je regenwater op, die vervolgens langzaam je grond in sijpelt. We leggen je uit hoe een wadi werkt, en hoe je zelf simpel een wadi aanlegt.
Wat is een wadi?
Water Afvoer Drainage en Infiltratie
Wadi is een afkorting voor 'Water Afvoer Drainage en Infiltratie' en is ontleend aan het arabische woord (wadi) voor een rivierdal dat vaak droog staat.
Een wadi is een plek in tuin, park of ander landschap dat zo is aangelegd dat er veel water in opgevangen kan worden en dat die poel aan water dan langzaam de grond in sijpelt.
Er zijn enorm grote en ingenieuze wadi's, aangelegd door professionals met grote graafmachines, waterpassen en speciale grondlagen. Dit gebeurt meestal in de openbare ruimte waar waterberging een probleem is.
En er zijn kleine, hele simpele wadi's waarbij voor de aanleg niet veel meer nodig is dan een schop en wat planten of zaden (lees verder voor tips).
Een wadi vol planten in de tuin van Marieke. @Onsdijkhuisje
Waarom een wadi?
Riool ontlasten
Het klimaat verandert (helaas, laten we er wat aan doen allemaal!), en de verwachting is dat we in Nederland langere periodes van droogtes krijgen die zich afwisselen met heftigere buien.
Die buien kunnen zo erg worden dat ze leiden tot overstromingen. Niet voor niks hebben gemeentes en provincies allerlei nudging-campagnes lopen om mensen hun tuinen te laten onttegelen: het riool kan de buien soms niet meer aan, wat leidt tot overstromingen.
Hoe meer mensen onttegelen, hoe minder druk op het riool. Een wadi is dan nog beter, want na een lange periode van droogte kan de gortdroge grond soms lastig water opnemen, en dan spoelt alle regen alsnog naar het riool. Een wadi lukt het dan beter om water in de tuin vast te houden.
De wadi van Marieke door de seizoenen heen. @onsdijkhuisje
Regenwater optimaal benutten
De tuin water geven doe je natuurlijk liefst met regenwater, niet met drinkwater. Want door klimaatverandering wordt drinkwater steeds schaarser (want meer droogte). Bovendien wordt drinkwater in de toekomst waarschijnlijk duurder doordat de waterbedrijven pesticiden en andere chemische middelen steeds moeilijker uit het drinkwater kunnen krijgen, dus ook voor je portemonnee is het beter om zoveel mogelijk de hemelse geschenken in te zetten voor je planten.
Na een lange periode van droogte kan grond soms moeilijk water opnemen. Als het dan eindelijk keihard regent, kan nog steeds het meeste water uitspoelen. Zonde!
Met een wadi zorg je voor een gebiedje waarin water blijft staan en langzaam de grond in druppelt en zich zo ondergronds kan verspreiden rond het stuk tuin van je wadi.
Een wadi vangt het regenwater op en verspreidt het langzaam door je tuin.
Goed voor biodiversiteit
Beplant je een wadi met planten die goed zijn voor insecten, dan creëer je meteen een paradijselijke plek in je tuin. Een biotoopje dat net anders is dan de rest van je tuin. Je zal het er horen zoemen!
Zo leg je een wadi aan
Bepaal de plek van je wadi
Heb je een plek in je tuin waar al natuurlijk water naartoe stroomt na een bui? Of waar water iets langer blijft staan? Dan is dat een natuurlijke plek voor een wadi.
Ga je een regenpijp(je) afkoppelen in je wadi? Te gek. Kijk dan of je je wadi in je buurt van die pijp kan maken, zodat je geen grootste pijp-verlengingen ondergronds hoeft te maken, of een rivierbedding of gootje hoeft aan te leggen (al kan dat natuurlijk een leuk en mooi element in je tuin zijn).
Graaf op de beoogde plek van je wadi een gat van 30cm x 30cm en 30cm diep. Giet daarin in een keer een emmer water in leeg (10 liter).
- Is het water binnen een half uur weg? Top, dan is deze plek heel geschikt voor een wadi, het water loopt lekker snel de grond in. Realiseer je hierbij even dat er met een flinke bui en een afgekoppelde regenpijp flink wat meer water verwerkt moet worden.
- Duurt het tussen de 30 minuten en 4 uur voor het water weg is? Zorg dan dat je alleen regenpijp van een klein oppervlak erin afkoppelt. Of zorg dat bijvoorbeeld andere delen van je tuin water naar je wadi laten afvloeien. Doe bovendien aan grondverbetering (zie hieronder) zodat je wadi wat beter water kan verwerken.
- Duurt het langer dan 4 uur voor de 10 liter weg is? Zoek dan een andere plek in je tuin. Vind je geen andere plek, dan kun je er een wadi van maken zonder er een regenpijp in af te laten wateren. Het wordt dan een wadi waarin regenwater blijft staan wat valt, en waarin ander water uit de tuin zich zal verzamelen omdat het net wat lager ligt. Zorg dat je ook aan bodemverbetering doet (zie hieronder).
De wadi in de tuin van Monique met regenpijpen erin afgekoppeld.
Graaf de greppel
Voor een simpele wadi van 2m2 of 3,5m2 graaf je een langwerpige kuil die op het diepste punt 30cm diep is. Een soort omgekeerde heuvel dus. Liefst is er niet al te veel verval maar is het diepste punt over de hele lengte even diep, zodat het water zich netjes in de lengte verspreidt en niet maar op één punt blijft hangen.
Voor een wadi van 2m2 graaf je een greppel/kuil van 80cm breed en 2,5 meter lang, en op het diepste punt 30cm diep. De randen van de wadi sluiten netjes aan op de rest van je tuin.
Voor een wadi van 3,5m2 graaf je een greppel/kuil van 80cm breed en 4,4 meter lang, en op het diepste punt 30cm diep. De randen van de wadi sluiten netjes aan op de rest van je tuin.
Past het net niet, dan pas je de verhoudingen gewoon een beetje aan.
Verbeter de grond van je wadi
Is de emmertest goed gegaan en was de 10 liter water binnen 30 minuten weg? Dan hoef je je grond niet te verbeteren. Duurde het langer, dan is het handig om je grond wel wat geschikter te maken voor het opnemen van water.
Dat doe je door meer organisch materiaal in je grond te mengen.
- Schep nog 5cm uit je wadi, zodat 'ie net wat dieper is.
- Meng daarna compost door de bovenste 10cm aarde, zodat de verdeling ongeveer 50% oude grond en 50% compost is.
- Top af met 5cm compost.
Beplant je wadi met de juiste planten
Droog én nat
Lang niet elke plant is gelukkig in een wadi. Je hebt planten nodig die zowel een periode van natte wortels aan kunnen, als een periode van droogte. Je plant de planten in de kuil die je graaft, dus niet rondom zoals bij een vijver.
Deze planten passen goed in een wadi:
- Grote kattenstaart / Lythrum salicaria
- Koninginnekruid / Eupatorium cannabinum
- Kruipend zenegroen / Ajuga reptans
- Pijpestrootje / Molinia
- Pinksterbloem / Cardamine pratensis
- Zomeraster Blue Star / Kalimeris Incisa Blue Star
- Knikkend nagelkruid / Geum rivale
- Duizendknooop JS Calor / Persicaria JS Calor
Ga voor een kant-en-klaar wadipakket!
Om het jullie zo makkelijk mogelijk te maken, hebben wij al deze planten in een kant-en-klaar Wadipakket gestopt. We hebben een pakket voor 2m2 en eentje voor 3,5m2.
Onze wadi-pakketten zijn voor een zonnige of half-zonnige plek: die hebben minstens 4 uur zon per dag nodig (gemeten mid-zomer).
Bij allebei krijg je een beplantingsplan en een kaart met instructies in de doos. De planten zijn natuurlijk biologisch gekweekt, zo weet je zeker dat jouw wadi ook een veilig paradijsje voor insecten wordt!
